Vita Nuova, de Dante Alighieri, é um livro curioso.
Escrito no
século XIII, em Florença, parece inaugurar um caminho para o futuro romance
italiano. O próprio Don Quixote foi publicado no início do século XVII. A obra
do italiano é na verdade um misto de prosa e poesia.
O conto,
ingênuo, quase simplório, relata o sofrimento de um jovem (o próprio Dante?)
por sua dama inatingível. Um amor idealizado pela gentil Beatriz, que principia
aos nove anos de idade e se rompe em plena juventude, com a morte da amada.
Beatriz, aliás, não é para ele u´a mulher, senão um ser diáfano, imaterial,
espiritualizado e santificado. Entre eles, apenas olhares rápidos e nada mais. Assim se consome o jovem, em sublimações.
Onde a
curiosidade do livro?
A cada novo
capítulo, o autor compõe um soneto ou balada, ao estilo clássico, em métrica e
rima. Mais ainda: findo o poema, trata de explicar sua estrutura, suas partes e
respectivos significados. Registra até, com todo o cuidado, as palavras com que
principia cada parte. É como se o autor não confiasse no leitor. Ou, em
hipótese mais benigna, como se convidasse o leitor a se ocupar da poesia com
mais apuro e minúcia. Como faz ele próprio, o autor.
Afinal, é
disso que se trata. Menos de um etéreo amor feito de nuvem, do que da
importância da poesia e da música que as
palavras podem conter. O jovem sonhador enfim sobrevive a seu sofrimento pelo
poder consolador da poesia. Morre Beatriz e vira um anjo. Sobrevive o seu
amante, agarrado aos versos.
Vida nova,
a cada poema.
VIVO NOVA, POST
ĈIU POEMO
Verkita
en la XIII-a jarcento, en Florenco, ĝi ŝajne inaŭguras vojon al la estonta itala romano. Mem Donkiĥoto publikiĝis en la komenco de la XVII-a jarcento. La verko de la
italo fakte estas miksaĵo de prozo kaj poezio.
La
niva, preskaŭ simplanima rakonto priskribas la suferadon de junulo (ĉu Dante mem?) pro lia neatingebla damo. Ia idealigita amo al la ĝentila Beatrico, kiu komenciĝas je la aĝo de 9 jaroj kaj rompiĝas en plena junaĝo, pro la morto de la amatino. Cetere, Beatrico ne estas por li virino,
sed ia diafana, nemateria, spiritigita, sanktigita estulo. Inter ili, nur
rapidaj rigardoj kaj nenio plia. Tiel
konsumiĝas la junulo, en sublimiĝoj.
Kie
la kuriozeco de la libro?
En
ĉiu nova ĉapitro, la aŭtoro verkas soneton
aŭ baladon, laŭ klasika stilo, metrike kaj rime. Eĉ pli: post la poemo, li zorge klarigas ĝian strukturon kaj
la respondajn signifojn. Li eĉ tute zorgeme enskribas la vortojn, per
kiuj li komencas ĉiun parton. Kvazaŭ la aŭtoro ne fidus la leganton. Aŭ, en pli benigna
hipotezo, kvazaŭ la aŭtoro invitus la leganton al okupiĝo pri poezio, pli akurate kaj detale. Kiel tion faras la aŭtoro mem.
Fine,
temas pri tio. Ne tiom pri ia etera amo farita el nuboj, kiom pri la graveco de
poezio kaj pri la muziko kiu povas enesti en vortoj. La juna revulo fine
postvivas sian suferadon per la konsola potenco de poezio. Beatrico mortas, kaj
fariĝas anĝelo. Postvivas ŝia amanto, alkroĉita al versoj.
Vivo
nova, post ĉiu poemo.
