um livro heróico

 

Acabo de ler “Em agosto nos vemos”, o último livro de Gabriel Garcia Márquez. O grande escritor colombiano o terminou (depois de várias versões corrigidas, como era seu costume), quando já sofria os primeiros sintomas de demência. Afinal, renegou-o radicalmente, e pediu à família que o destruísse.

Os filhos desobedeceram e, dez anos depois de seu falecimento, publicaram o livro, considerando-o importante para a história da literatura e não de todo destituído de valor artístico.

Não se trata de uma obra prima. Não tem o brilho de estilo, as surpresas e a radical originalidade dos grandes livros do autor. São seis capítulos que mal chegam a uma centena de páginas. Relata a história de uma mulher madura que, em todo agosto, visita o túmulo da mãe numa ilha do Caribe – e tem ali encontros estranhos. Uma novela quase melancólica. No entanto, escrita com elegância, bom gosto, fluência e não de todo desprovida de interessantes surpresas e uma fina psicologia. Afinal, lê-se com prazer.

Virada a derradeira página, não se pode deixar de refletir sobre o destino daquela personagem solitária. E, principalmente, sobre a solidão de Gabo, a lutar com sua própria mente que começava a claudicar – no esforço de deixar no mundo mais uma obra de sua luminosa arte que marcou o século 20, na América Latina e no mundo.

 

Heroa libro

 

Mi ĵus finis la legadon de “En aŭgusto ni renkontiĝos”, la lasta libro de Gabriel Garcia Márquez. La granda kolombia verkisto ĝin finis (post pluraj reviziitaj versioj, kiel li kutime faris), kiam li jam suferis la unuajn simptomojn de demenco. Fine, li radikale forneis ĝis, kaj petis la familianojn, ke ĝi estu forĵetita.

La filoj malobeis, kaj dek jarojn post lia forpaso, ili publikigis la libron, konsiderante ĝin grava por la historio de literaturo kaj ne tute sen arta valoro.

Não temas pri ĉefverko. Ĝi ne havas la brilon de stilo, la surprizojn kaj la radikalan originalecon de la grandaj verkoj de tiu aŭtoro. Ĝi. konsistas en ses ĉapitroj, kiuj apenaŭ plenigas cent paĝojn. Ĝi enhavas la historion pri maturaĝa virino, kiu en ĉiu monato aŭgusto vizitas la tombon de sia patrino en kariba insulo — kaj tie renkontas strangajn homojn. Preskaŭ melankolia novelo. Tamen, eleganta, bone  verkita, flua kaj ne tute sen interesaj surprizoj kaj subtila psikologio. Fine, oni legas ĝin kun plezuro. 

Turninte la lastan paĝon, oni ne povas eviti pripensadon pri la destino de tiu soleca rolulino. Kaj ĉefe pri la soleco de Gabo, kiu luktis kontraŭ sia propra menso, kiu komencis lami — en la penado lasi en la mondon umu plian verkon de sia luma arto, kiu signis la 20-an jarcenton, en Latinameriko kaj en la mondo.