A DOCE FACE DE SANDRA

A Justiça argentina concedeu habeas corpus a Sandra, uma orangotango ruiva que passou cada dia de seus 29 anos de vida no cativeiro.

Duas expressões me perturbam na notícia: a expressão facial de Sandra e a expressão verbal “pessoa não humana” com que se descreveu a beneficiada. Foi assim que se justificou a decisão: trata-se positivamente de uma “pessoa”, pois que aprende, tem sentimentos, toma decisões e se comunica. Faz jus portanto aos tratos que merecem todas as pessoas, entre os quais, destacadamente, o da liberdade e o da dignidade de viver em paz.

Resta compreender o que é uma pessoa não humana. Simples. Não é humana porque não é formada, geneticamente, da mesma estrutura molecular que configura a espécie Homo sapiens (embora fique bem perto). Sobra a conclusão de que é uma pessoa de outra espécie – a espécie dos orangotangos. O que não lhe retira o caráter de pessoa, no sentido de que tem individualidade. Ela é Sandra, não é outro orangotango. É peculiar.

Quem ainda tiver alguma dúvida, ignore esse breve arrazoado acima, acesse o youtube e contemple com atenção a doce face de Sandra.

LA DOLĈA VIZAĜO DE SANDRA

La argentina Justeco donis habeas corpus al Sandra, rufa ina orangutano, kiu pasigis ĉiun tagon de siaj 29 vivojaroj en kaptiteco.

Du esprimoj min perturbas el tiu informo: la vizaĝesprimo de Sandra kaj la lingva esprimo “nehoma persono”, per kiu oni priskribis la favoritinon. Tiel oni pravigis la decidon: temas fakte pri “persono”, ĉar ŝi lernas, sentas, decidas kaj komunikas. Ŝi do rajtas ricevi la traktadon, kiun meritas ĉiuj personoj, interalie  precipe liberecon kaj la dignon vivi en paco.

Mankas kompreni, kio estas nehoma persono. Simple. Ŝi ne estas homa ĉar ŝin ne formas genetike la sama molekula strukturo, kiu karakterizas la specion Homo sapiens (malgraŭ ke tre simila). Restas do la konkludo, ke ŝi estas persono de alia specio – la specio de orangutanoj. Kio ne forprenas de ŝi la econ de persono, en la senco ke ŝi estas individueca. Ŝi estas Sandra, ne iu alia orangutano. Ŝi estas unika.

Kiu ankoraŭ dubas, tiu ignoru la nelongan eksplikon ĉi-supre, aliru al youtube kaj kontemplu atente la dolĉan vizaĝon de Sandra.