FORMADORES DE OPINIÃO

Monumento à Libertação, Mendoza, Argentina 

Foto PSV, 2018

Quando acontecem tragédias, espera-se que a imprensa noticie. Mas se espera também que não aumente a tragédia.

Os atentados terroristas e crimes violentíssimos, ultimamente, têm sido noticiados com exaustiva repetição e exibição de cenas aterradores. A mim parece que com certa espetacularização. 

Desde a publicação de “Os Sofrimentos do Jovem Werther”, de Goethe, no século 18, é conhecido o poder dos órgãos de imprensa para influenciar pessoas. Os casos são muitos. Dependendo de como se noticia, podem induzir a doentia imitação. Suicídios aumentam depois que alguma celebridade dá o exemplo; sítios cooptam jovens para a glamourização do suicídio e do terrorismo; jovens assassinos são vistos em roupas idênticas às de videogames violentos; a consagrada expressão “lobo solitário” parece dar um tom romântico ao que não passa de insânia.

Um pouco de moderação seria bem vinda. Não se trata de cercear a imprensa, imprescindível numa sociedade democrática. Um bom exemplo dão os canais de TV que transmitem jogos de futebol da Europa: quando algum tresloucado popular invade o campo, a cena não é mostrada, apenas sobriamente informada, repetindo-se sempre as penas que cairão sobre o infrator. 

Tampouco se trata de imputar à imprensa a culpa pelo aumento da violência na sociedade. O fenômeno é complexo e múltiplo. Mas também não se pode ignorar a influência dos jornais, rádio, televisão e internet na cabeça das pessoas. Afinal, não se denominam “formadores de opinião”?

FORMANTOJ DE OPINIOJ

Kiam okazas tragedioj, oni esperas, ke amaskomunikiloj informu. Sed oni esperas ankaŭ, ke ili ne pligrandigu la tragedion.

Teroraj agoj kaj tre perfortaj krimoj, lastatempe, estas informataj kun laciga ripetado kaj montrado de teruraj scenoj. Ŝajnas al mi, ke kun ia spektakligo.

Ekde la publikigo de “La Suferoj de la Juna Werther”, de Goethe, en la 18-a jarcento, oni konas la kapablon de amaskomunikiloj influi homojn. Estas multaj okazoj. Depende de la maniero kiel oni informas, ili povas inciti al ia malsaneca imitado. Memmortigoj plimultiĝas post kiam famulo donas la ekzemplon; retejoj allogas junulojn al ĉarmigo de memmortigo kaj de teroro; junaj murdistoj estis viditaj en vestoj egalaj al tiuj de perfortaj videoludoj; la vaste uzata esprimo “soleca lupo” ŝajnas doni romantikan koloron al tio, kio estas nur frenezaĵo.

Iom da modereco estus bonvena. Ne temas pri tio, ke oni limigu la laboron de amaskomunikiloj, kiuj estas nemalhaveblaj en demokratia socio. Bonan ekzemplon montras televidkanaloj, kiuj elsendas futballudojn el Eŭropo: kiam iu freneza popolano invadas la kampon, la scenon oni ne montras, nur sobre informas, kaj oni ĉiam ripetas la punojn, kiuj falos sur la kriminton.

Ankaŭ ne temas pri kulpigo de amaskomunikoj pri la plimultiĝo de perforto en la socio. Tiu fenomeno estas kompleksa kaj multfaceta. Sed ankaŭ oni ne  rajtas ignori la influon de ĵurnaloj, radio, televido kaj interreto en la kapon de homoj. Cetere, ĉu oni ne nomas ilin “formantoj de opinioj”?