PEQUENO CONTO DE NATAL

PSV - Dez. 2018

Rosa é negra e não tem os dentes da frente. A boca está sempre entreaberta e cheia de saliva, efeito dos medicamentos que toma para esquizofrenia. Tem gestos lentos, fala mansa e escassa, olhar parado.  Perambula pelos corredores do abrigo, sempre de cabeça baixa, como se refletisse profundamente, ou como se  procurasse algum objeto que lhe tenha caído das mãos. Mas Rosa não possui nada que possa deixar cair. Veste roupas que lhe dão, usadas, sandálias de borracha surradas e uma pulseira de elástico colorido, da qual muito se orgulha.

Rosa mora no abrigo para idosos pobres, há anos. Dali só sai para fazer exames de sangue, uma vez por ano. O restante do tempo é para perambular pelos corredores ou para olhar para uma televisão antiga, de imagem pouco nítida e som chiado. Nos últimos anos, Rosa tem frequentado aulas de alfabetização que uma simpática jovem voluntária oferece, uma vez por semana. Copia com capricho as letras e algarismos num caderno doado, do qual evidentemente as folhas escritas foram arrancadas, e deixadas ainda algumas, em branco. Rosa já identifica bem os números de 1 a 10.

Toda semana vem o médico. Ele conversa com alguns idosos, examina alguns deles, preenche papéis, dá instruções. Sempre troca umas palavras com Rosa, simpático. Nesse dia, Rosa se apronta, veste uma blusa colorida e a sandália de sair à rua. E mostra ao doutor a lição da semana, da aula de alfabetização. Ele sempre elogia:

- Bonita letra, Rosa! Parabéns!

Hoje, faltando poucos dias para o Natal, Rosa tomou coragem. Ao se despedir do médico, disse baixinho:

- Queria ganhar um relógio de pulso, de Natal... Daqueles que mostram as horas com números, numa telinha.

O médico estacou, surpreso.

- Um relógio, Rosa? Você sabe ver hora?

- Quero aprender...

Ele pensou, um instante. Depois voltou a perguntar:

- E para quê você quer saber a hora, Rosa?

Agora foi ela que parou para pensar. Afinal, envergonhada, explicou:

- Outro dia, a professora disse que o tempo anda passando muito depressa. Eu não entendi aquilo. Não consigo entender o que é o tempo passando. Ela disse que era só olhar o relógio, que eu entendia. Agora fico pensando nisso dia e noite. Se tivesse um relógio...

Rosa interrompeu a explicação com um sorriso tímido.

No dia seguinte, o doutor trouxe um relógio de pulso digital e o prendeu no braço esquerdo de Rosa.

- Depois me diga, Rosa, se de fato o tempo passa, ou é conversa. Feliz Natal!

ETA KRISTNASKA RAKONTO

Roza estas negrino kaj ne havas siajn frontajn dentojn. Ŝia buŝo estas ĉiam malfermita kaj plena de salivo, pro la medikamentoj, kiujn ŝi englutas, kontraŭ skizofrenio. Ŝi moviĝas malrapide, parolas milde kaj malmulte, ŝia rigardo estas senesprima. Ŝi iradas en la koridoroj de la maljunulejo, ĉiam kun la kapo turnita malsupren, kvazaŭ ŝi profunde meditus, aŭ kvazaŭ ŝi serĉus iun objekton, kiu falis el ŝia mano. Sed Roza nenion posedas, kiu povus fali. Ŝi surhavas vestojn donacitajn, uzitajn, sandalojn el kaŭĉuko trivitajn kaj koloran bracelecton el kaŭĉuko, pri kiu ŝi multe fieras.

Roza loĝas en maljunulejo por malriĉaj homoj, de jaroj. El tie ŝi eliras nur por sangekzamenoj, unufoje en ĉiu jaro. La ceteran tempon ŝi iradas laŭ la koridoroj aŭ rigardas malnovan televidaparaton kun malklara ekrano kaj sibilanta sono. Dum la lastaj jaroj, Rosa frekventas lecionojn por alfabetigo, kiujn simpatia juna volontulino proponas, unufoje en ĉiu semajno. Ŝi zorgeme kopias literojn kaj ciferojn sur donacita kajero, el kiu, evidente,  oni forprenis  skribitajn foliojn, lasante ankoraŭ kelkajn neskribitajn. Roza jam lerte konas la numerojn de 1 ĝis 10. Ĉiusemajne alvenas kuracisto. Li parolas al kelkaj maljunuloj, ekzamenas kelkajn el ili, skribas paperojn, donas instrukciojn. Li ĉiam interŝanĝas kelkajn vortojn kun Roza, simpatie. Tiun tagon, Roza sin pretigas, surmetas koloran bluzon kaj la sandalojn uzatajn por iri surstrate. Kaj ŝi montras al la doktoro sian semajnan lecionon, el la alfabetiga kurso. Li ĉiam laŭdas:

- Via skribo estas bela, Roza! Gratulon!

Hodiaŭ, ĉar mankas malmultaj tagoj ĝis la Kristnasko, Roza prenis al si kuraĝon. Kiam ŝi adiaŭis la kuraciston, ŝi mallaŭte diris:

- Mi volus gajni brakhorloĝon, en la Kristnasko... Kiu montras la horon per ciferoj, sur ekraneto.

La kuracisto ekmiris.

- Horloĝon, Roza? Ĉu vi scipovas rigardi la horon?

- Mi volas lerni...

Li pensis dum momento. Poste li denove demandis:

- Kaj por kio vi volas scii, kioma horo estas, Roza?

Nun estis ŝi, kiu pensis. Fine, honteme, ŝi klarigis:

- Unu tagon, la instruistino diris, ke la tempo nun pasas tre rapide. Mi ne komprenis tion. Mi ne povas kompreni, kio estas pasanta tempo. Ŝi diris, ke sufiĉas rigardi horloĝon, kaj mi komprenos. Nun mi pensas pri tio tagnokte. Se mi havus horloĝon...

Roza interrompis la klarigon kun timema rideto.

La sekvan tagon, la doktoro alportis ciferecan brakhorloĝon, fiksis ĝin al la maldekstra brako de Roza.

- Poste vi diru al mi, Roza, ĉu efektive la tempo pasas, aŭ ĉu temas pri blago. Feliĉan Kristnaskon!